1. Identifikazio eremua
1.1. Erreferentzi kodea
AHPG-GPAH INE
1.2. Izenburua edo gaia
Populazio-erroldaren estatistikaren espedienteak.
1.3. Data (k)
[o]
1877
/ 1963
1.4. Deskribapen maila
Funtsaren 3.atala
1.5. Kopurua, euskarria edota neurria
33 dokumentu-sorta.,
2. Testuinguru eremua
3. Edukiaren eta egituraren eremua
3.1. Edukia eta garrantzia
Korrespondentzia, zirkularrak eta populazio-zentsuari buruzko komunikazioak barne hartzen ditu. Halaber, egitezko eta zuzenbidezko biztanleen laburpenak, egitezko populazioaren atzerritarren fitxak, Biztanleen erroldari eta horren aldaketei buruzko erreparo-pleguak, eta Udal-batzarren eratze-aktak daude. Estatistika-zerbitzuari agindutako lan esanguratsuenetako bat izan zen, populazioaren bolumena, banaketa eta egitura ezagutzeko. XIX. mendearen amaieran, erroldak zazpian amaitutako urteetan egin ziren (1877 eta 1897 artean), eta XX. mendetik aurrera, zeron amaitutako urteetan. 1877ko Populazio-erroldak berrikuntza bat sartu zuen: izatezko biztanleria (egoiliarrak bertan eta oinezkoak) eta zuzenbidezkoa (egoiliarrak bertan eta kanpoan zeudenak) bereiztea, eta hori mantendu egingo da ondorengo erroldetan. Erroldan datu gehiago sartzen joan ziren, hala nola nazionalitatea (1887koan), okupazioa (1900ekoan) eta jaiotako probintzia (1920koan). Erroldak udal-erroldetatik abiatuta egiten ziren, eta ez datu-bilketa zuzen batetik abiatuta. 1857ko martxoaren 13ko Errege Dekretuak zenbait ohar argitaratu zituen Erresumako Batzorde Orokorrari buruz Populazio-errolda orokorra eratzeari buruz. Hurrengo egunean, Populazio-errolda orokorrari dagokion jarraibide bat argitaratu zen. Probintziako gobernadoreak hartu behar izan zuen lehen neurrietako bat biztanleriaren erroldako hiru batzar mota sortzea izan zen: probintzia-batzarrak, alderdi-batzarrak eta udal-batzarrak. Dokumentazioan batzorde horiek 1877tik aurrera (urte horretan sortu zen estatistika-zerbitzu probintziala) populazio- errolda egiteko izan zuten lankidetza islatzen da, eta gobernadore zibilaren figura oso presente dago, Populazio-erroldaren Probintzia Batzordeko presidente gisa. Eta idazkari-funtzioa estatistika-zerbitzuko buruarena izan zen. Udal batzarren kasuan, udalerri bakoitzeko alkateak izan ziren presidenteak, eta eurak ziren datuak igortzen zituztenak. Populazio-erroldaren Probintzia Batzordearen eginkizunetako bat inskripzio-zedulak jaso eta zuzentzea zen. Udal Batzordeek Estatistikako probintzia-buruarekin batera bidalitako dokumentazioa aztertu ondoren, urte hartako udal-erroldak Estatistikako Zuzendaritza Nagusiari proposatzea edo ez erabakitzen zen. Azken hori zen, hain zuzen ere, Populazio-erroldak onartzen zituena. Gainera, biztanleen erroldak eta laburpenak osatzeko ardura eman zitzaion.
3.4. Antolaketa
Estatistika-zerbitzua espediente orokorra izeneko dokumentu-multzo batean oinarrituta antolatu zen. Espediente orokorra Madrilgo zerbitzu bakoitzetik bidalitako dokumentazioaren metaketagatik irekitzen zen, eta kasu askotan, zerbitzuaren izen hori bat zetorren zenbait estatistika motekin. Eta, dokumentazioa 'espediente orokorraren' paper-sortan sartu ezean, espediente orokorraren jarraipena izango den 'hijuela' (artxibotik dokumentazio osagarri moduan izendatu duguna) izeneko beste dokumentu-sorta bat sortzen zen. Espediente orokor gehienetan, espedientean jasotako korrespondentziaren erregistro-liburu bat gordetzen da. Tresna hau oso baliagarria izan daiteke informazioa aurkitzeko.
4. Sarbide eta erabilpen baldintzen eremua
4.1. Sarbide baldintzak
6 paper-sorta (1897-1930) xahutu ziren 1940ko maiatzaren 21eko aginduaren bidez.
5. Lotutako dokumentazioaren eremua
5.3. Deskribapen unitateak
Atal honetan jasotako informazioa Estatistika berezien ataleko dokumentuen artean ere aurki daiteke.
7. Deskripzioaren kontrolaren eremua
7.1. Artxibariaren oharra
Gipuzkoako Probintziako Artxibo Historikoa
7.3. Deskribapen datak
2020/04/01
Gako-Hitzak
|